School in het ziekenhuis

"Wij kunnen voor elke leerling het verschil maken"

Wat als een kind een tijdje in het ziekenhuis ligt? Dan kan het niet naar school. Daarom zijn er ziekenhuis-scholen, zoals De Radar. Die school is verdeeld over drie ziekenhuizen. Twee in Sint-Truiden en één in Tienen.

Wablieft sprak met Kenneth Vansichen. Hij is de directeur van De Radar. Tegelijk spraken we met Inge Vandewalle. Zij geeft les in de ziekenhuisschool in Tienen.

Wablieft: Wat is een ziekenhuisschool?

Inge Vandewalle: Kinderen en jongeren kunnen in een ziekenhuis les krijgen als ze daar opgenomen zijn. Ze kunnen daar een korte of lange tijd les volgen. In onze school zijn de meeste jongeren opgenomen voor minstens enkele maanden. Onze leerkrachten nemen de lessen over van de school waar de leerling naartoe ging.

In welk soort ziekenhuizen is jullie school?

Kenneth Vansichen: De jongeren die bij ons les volgen, hebben het mentaal moeilijk. Een deel van hen heeft bijvoorbeeld eetproblemen. Anderen hebben problemen met verslaving. Op hun afdeling van het ziekenhuis krijgen ze therapie voor hun problemen. Ze komen ook elke week enkele uren naar de les. Er bestaan ook ziekenhuis-scholen voor leerlingen die lichamelijk ziek zijn. Daar komen bijvoorbeeld kinderen met kanker of jongeren die herstellen van een operatie aan de rug.

Hoeveel ziekenhuis-scholen zijn er in Vlaanderen?

Kenneth: Over heel Vlaanderen zijn er acht voor leerlingen in het middelbaar en zes voor leerlingen in het lager onderwijs.

Wat is het verschil met een gewone school?

Inge: Bij ons krijgt iedereen apart les. Eerst overleggen onze leerkrachten met de thuisschool van de leerling. Samen spreken we af welke vakken die leerling bij ons moet krijgen. In de ziekenhuis-school is er voor elk vak een aparte leerkracht. Die vraagt aan de vak-leerkracht van de thuisschool welke lesinhoud de leerling niet mag missen. Bij ons krijgen de leerlingen bijna allemaal andere lessen.

De leerkrachten spreken niet alleen met de thuisschool, maar ook met de begeleiders van het ziekenhuis. Zij beslissen hoeveel uur les een leerling aankan. Dan maken we een planning voor elke leerling.

Komen jullie leerlingen graag naar de les?

Inge: Niet allemaal. Sommige leerlingen komen graag omdat naar school gaan een deel is van het gewone leven. Dat is ook zo in een ziekenhuis-school voor leerlingen met lichamelijke problemen. Het doet hen minder denken aan hun ziekte.

Bij ons zijn sommige leerlingen schoolmoe. Dan wachten we met de inhoud van de lessen. We bespreken eerst waarom ze niet graag naar school gaan. Moeten we misschien op zoek naar een nieuwe thuisschool of studie-richting? Kunnen we een oplossing vinden voor de problemen in hun thuisschool? We beginnen altijd bij de sterktes en interesses van de jongeren. Daarna bekijken we wat er nodig is om zo goed mogelijk te kunnen leren. Wij doen dus veel meer dan alleen de inhoud van ons vak geven. 

Hoe word je leerkracht in een ziekenhuis-school?

Kenneth: Eerst studeer je voor leerkracht aan een hogeschool of universiteit. Daarna kan je nog een extra opleiding volgen. Die heet ‘buitengewoon onderwijs.’ Onze leerkrachten zijn geen psychologen of verplegers. Toch werken wij aan veel meer dan alleen de inhoud van de lessen. We bespreken met onze leerlingen wat ze nodig hebben om tot leren te komen. Vaak vertellen ze ons dan een deel van hun problemen. Dat komt omdat die het leren op school ook moeilijker kunnen maken. Toch geven we onze leerlingen geen therapie. We helpen hen alleen om op school beter om te gaan met hun problemen.

Hoe zien jullie lessen eruit?

Inge: In een klaslokaal vind je een leerkracht en maar één of twee leerlingen. Wij werken niet met een klasgroep, maar met aparte leerlingen. We leren alle jongeren goed kennen. Zo vertrouwen zij ons meer. Dat helpt hen om beter te leren of om terug naar school te gaan.

Kenneth: In De Radar zijn veel leerlingen die zich niet goed voelden op hun vorige school. Ze hadden ook vaak een slechte band met leerkrachten. Als ze bij ons komen, leren ze weer leerkrachten te vertrouwen. Zo kunnen ze weer positief kijken naar onderwijs. Bij sommige jongeren is dat belangrijker dan de inhoud van de les. Weer graag naar school gaan, kan hun toekomst verbeteren.

Inge: Wij helpen leerlingen soms om een richting te vinden die hen wel interesseert. Dat kan hun negatieve idee over school veranderen. Soms hebben ze dat nodig om verder te raken.

Hoeveel uur les krijgen de leerlingen per week?

Kenneth: Per week kunnen ze vijf tot zeven uur les krijgen. Dat hangt af van de therapie op hun afdeling. Samen met de thuisschool bespreken we of de leerlingen nog kunnen slagen voor hun schooljaar. Kan dat niet? Dan bereiden we hen voor op de richting die ze het schooljaar nadien willen volgen.

Inge: Vaak duurt het enkele weken voor we weten wat een leerling nodig heeft. Pas dan kunnen we echt beginnen met de lessen. Elke vak-leerkracht ziet een jongere maar één of twee uur per week. Na de eerste weken komen alle vak-leerkrachten samen om over die leerling te praten. Dan kunnen we beslissen hoe we verdergaan.

Waarom werken jullie zo graag in een ziekenhuis-school?

Kenneth: Ik heb het gevoel dat je in een gewone school minder verschil kunt maken. Geef je les aan een klas met 24 leerlingen? Dan geef je les aan de gemiddelde leerling. Je kunt niet genoeg aandacht geven aan elke leerling apart. Dat vinden leerkrachten in gewone scholen vaak moeilijk. In hun klassen kunnen sommige leerlingen niet volgen of stoppen ze met school. Die leerkrachten vinden het jammer dat ze niet meer kunnen doen. Geef je apart les aan leerlingen? Dan kan je dat verschil wel maken. Daarom doe ik dit heel graag.

Inge: Ik heb hetzelfde gevoel als Kenneth. Ik vind het ook fijn dat ik heel veel mag bijleren. Ik heb zelf Duits, Engels en geschiedenis gestudeerd. Toch mag ik op mijn werk ook andere vakken geven. Daar word ik heel blij van. Levenslang leren vind ik ook voor leerkrachten heel belangrijk. Het is fijn dat ik les mag geven aan jongeren van het BSO, KSO, ASO, TSO en het BuSo. Mijn leerlingen zitten in het derde tot zesde middelbaar. Ze hebben dus allemaal een andere manier van lesgeven nodig. Dat interesseert me enorm.

Hoe denken jullie over onderwijs?

Inge: Onderwijs bereidt leerlingen voor om hun weg te vinden in de wereld van morgen. Levenslang leren is in onze samenleving heel belangrijk. We willen er dus voor zorgen dat ze graag leren. Daarvoor werken we aan het zelfvertrouwen van elke leerling.  

Kenneth: We behouden de band met de thuisschool van de leerling zo goed mogelijk. We willen meestal niet dat de jongeren hun schooljaar moeten overdoen. Ons doel is dat de leerlingen na hun opname verder kunnen gaan met hun leven op school.

Kunnen leerlingen elk vak volgen in jullie school?

Kenneth: De meeste vakken kunnen we geven. Toch heb je voor sommige vakken speciaal materiaal nodig. Vaak hebben we dat niet. Wij hebben bijvoorbeeld geen apart lokaal met hout om te bewerken. De basis van de meeste vakken kunnen we wel geven. Zo zijn er leerkrachten die goed kunnen naaien of die veel weten over techniek.

Bespreken jullie veel met de afdeling waar de jongeren verblijven?

Inge: Op onze school vormen enkele leerkrachten de verbinding tussen de school en de afdeling. Zij bespreken veel met de afdeling waar de jongere is opgenomen. De andere leerkrachten helpen de leerlingen vooral op een schoolse manier. Elke leerkracht schrijft na elke les een verslag. Daarin staat hoe de les ging. We bespreken elke week de vooruitgang van de leerlingen.

Wat zijn voor jullie de mooiste momenten op de ziekenhuis-school?

Inge: Mag een jongere terug naar huis? Dan krijgen we soms een kaartje. Daarin staat meestal hoe dankbaar hij of zij is en hoe we geholpen hebben. Dat maakt mij elke keer heel gelukkig.

Kenneth: We hadden pas nog een vergadering met een topdokter van het ziekenhuis in Sint-Truiden. Hij vertelde me hoe blij hij was dat onze school bestaat. De dankbaarheid van het ziekenhuis en de afdelingen raakt mij. Als directeur is dat het mooiste wat je kunt horen. We doen echt meer dan alleen lesgeven. 

 

Interview door Eefje Vanpoucke