‘Zero For Conduct’ vraagt om ander onderwijs

Wablieft: De mens kan bijna naar de planeet Mars reizen. Maar het onderwijs lijkt soms nog op dat van de vorige eeuw. Hoe komt dat?

Haider Al Timimi: Eerst wil ik zeggen dat we geen aanklacht tegen het onderwijs brengen. Ik stel wel enkele vragen. Waarom is het onderwijs blijven stilstaan in de tijd? Te veel mensen denken dat het onderwijs een vorm heeft die werkt. Maar die vorm zit vast. Ook omdat onderwijzers een vaste job hebben tot hun pensioen. Daarom is het zo moeilijk om dingen te veranderen. Het onderwijs denkt ook te hard aan de economie. Het onderwijs wil nu vooral dat jongeren later een job hebben. Ik vind dat scholen ook een andere taak hebben.



Jij was een kind van vluchtelingen uit Irak. Je wilde zanger worden, maar volgde een opleiding om auto’s te herstellen. Via dans kwam je toch bij het theater terecht. Je hoefde niet naar een fabriek. Is dat de reden van deze voorstelling? Want de jongeren op het podium hebben ook allemaal een andere afkomst.

Ik heb die opleiding voor auto’s inderdaad gevolgd. Op school dachten ze dat ik alleen maar dat kon doen. Want het onderwijs beperkt vaak je kansen. Dat is geen kwaad opzet. Dat is weer die vorm die vastzit. Ik had zwart haar en zag er wat anders uit. Dus kreeg ik te horen: ga die opleiding maar doen. Want dan heb je later zeker een job. Zo gebeurt het op scholen nog altijd. Dat is een groot probleem. Waarom gaat het altijd over die verdomde jobs? Durf dat toch los te laten.



Jij wil dat het vak filosofie verplicht wordt. Om jongeren te leren nadenken.

Absoluut. De wereld van vandaag is heel ingewikkeld. Denk aan de politiek of het klimaat. Dat zorgt voor spanningen tussen de verschillende leeftijden. En ik merk dat jongeren niet sterk genoeg zijn om die wereld aan te kunnen. Ze moeten die wereld leren begrijpen en aanvaarden. Dan vind ik het heel erg dat er zo weinig gebeurt rond kritisch denken. Waarom leren die jongeren dat niet? Dat is geen klacht tegen de leraren. Ik weet dat er in het onderwijs veel burn-outs zijn. Heel veel onderwijzers proberen het verschil te maken. Maar ze lopen vast in die vormen die vastzitten.

In België zijn er helaas ook mensen die leraar willen worden omdat ze denken dat ze dan veel vakantie hebben. Nee, dat mag niet de reden zijn. Onderwijzers moeten hun job met volle overtuiging doen. Je hebt daar veel wilskracht en kennis voor nodig. Mensen die dat hebben, die moeten we naar het onderwijs brengen.



Je brengt de voorstelling van het theaterhuis Fabuleus uit Leuven. Dat doe je met de jongeren van jouw gezelschap Kloppend Hert. Wordt het serieus of toch ook wat grappig?

Het is toch serieus. Maar ik kijk niet naar de waarheid en breng geen oplossingen. Daar ben ik niet slim genoeg voor. (lacht) Ik wil een verhaal laten zien. Daar hoort ook ontroering bij. Ik wil dat het publiek met een gedachte naar huis wandelt. Dat het meer over een onderwerp wil weten. Dat er iemand een bepaald boek gaat lezen. Ik hoop iets bij dat publiek wakker te maken. Dat is mijn belangrijkste doel.