Ooievaars krijgen een ring

Planckendael heeft al 134 kuikens

In mei leggen alle vogels een ei. Misschien ken je deze spreuk wel. Dat klopt niet. Veel vogels leggen hun ei in een andere maand. Zo leggen de meeste ooievaars hun ei in april. Per nest leggen ze drie tot vijf eieren. Na een maand komen die uit.

In het dierenpark Planckendael in Mechelen krijgen de kuikens van ooievaars twee ringen om een poot. Dat gebeurt wanneer ze vier of vijf weken oud zijn. Willen de dierenverzorgers van Planckendael alle kuikens van ooievaars een ring geven? Dan duurt dat drie dagen. De eerste dag was 24 mei. Wablieft was erbij. 

We staan op het pad dicht bij het verblijf van de zebra’s. In de verte horen we aapjes krijsen. Boven ons vliegen ooievaars naar hun nest. Een hoogwerker verstoort de mooie natuurgeluiden met zijn lawaai. Er hangt ook een bakje aan de machine. Daar kruipen twee dierenverzorgers in. Ze gaan omhoog. Ter hoogte van het nest stoppen ze. De ooievaars hebben het gevoel dat ze worden aangevallen. Ze vliegen weg. De kuikens kunnen nog niet vliegen en blijven in het nest. Ze krijgen elk twee ringen. Ook wij mogen in zo een bakje kruipen. Dit doen we samen met Frédéric Verstappen. Hij is de baas van het vogelteam en geeft ons meer uitleg over de ooievaars.

Wablieft: Hoeveel ooievaars zitten er in het park?

Frédéric Verstappen: Momenteel hebben we een groep van 206 volwassen ooievaars. Hiervan hebben er 186 een nest. De andere zijn losse vogels die niet mee broeden. Maar ze zijn wel in het park. De meeste ooievaars komen elk jaar terug van het Zuiden. Ze broeden dan hier in Planckendael.

Hoeveel kuikens van ooievaars zijn er in de dierentuin?

Met een drone konden we in de lucht filmen. Zo bekeken we meer dan zeventig nesten. Dit zijn niet alle nesten. In totaal telden we 134 kuikens. Op dit moment kunnen we de meeste  een ring geven. De kleinere kuikens of de kuikens die nog in het ei zitten, geven we later een ring. De kuikens moeten vier of vijf weken oud zijn voor een ring. 

Waarom moeten de kuikens zo oud zijn?

Zijn ze te jong? Dan is de ring te groot en verliezen ze hem. Zijn ze te oud? Dan vliegen ze al weg zonder ring. 

Zijn er meer kuikens dan vorig jaar?

Dat weten we nog niet. We verwachten dat er ongeveer evenveel kuikens zullen zijn als vorig jaar. We tellen nu 93 nesten. Dat zijn er meer dan vorig jaar. Maar we weten nog niet hoeveel kuikens er zijn. Er zijn twintig nesten die we niet konden bekijken. Er zijn nu al 134 kuikens. Vorig jaar hebben we 145 kuikens een ring geven.

Hoe krijgen de kuikens een ring?

Ervaren verzorgers geven de vogels een ring. Zij hebben daarvoor een diploma. Ze gaan met de hoogwerker tot bij het nest. Een hoogwerker is een machine met een bakje waarin je kan staan. Het bakje gaat omhoog. De verzorgers kruipen in het bakje en gaan zo tot bij het nest. Daar geven ze de jongen een ring. Dat is zo voor de meeste nesten. We hebben enkele nesten waar we niet bij kunnen met de hoogwerker. Dan roepen we er een boomklimmer bij. Hij klimt in de boom en geeft de kuikens een ring.

Hoeveel ringen geven jullie?

We geven de ooievaars een echte Elzas-ring. Dat is de ring van Europa. Die krijgen we van het Koninklijk Instituut van Brussel. Daarnaast hebben we een eigen ring. We laten die al dertig jaar zelf maken. Deze ring noemen we een kleurring. Hierop staat een nummer dat begint met het geboortejaar van de vogel. Komen de vogels terug naar ons? Dan zien we hoe oud ze zijn.

Verzamelen jullie informatie van de ooievaars?

We gaan de jongen niet meten of wegen. We geven ze alleen de ring. Die kan ook zorgen voor meldingen van over heel Europa. Vogelspotters kunnen melden welke ooievaar ze hebben gezien. Die informatie verzamelen we.

 

Vlieg uit het nest

Hebben de kuikens een ring? Dan duurt het niet lang voor ze uit het nest vliegen. Leren vliegen is zoals leren lopen. Het is met vallen en weer opstaan. Amanda Wielemans is woordvoerder van Planckendael. Ze heeft al veel vogels zien vliegen. Maar ze heeft er ook al enkele zien vallen. 

Wanneer vliegen de kuikens uit het nest? 

Dat is begin juni. In die periode zien we de meeste ongelukken gebeuren. De meeste vogels vliegen uit hun nest. Soms komen ze terecht op plaatsen waar ze niet moeten landen. Het zijn wilde dieren. Ze kiezen zelf waar ze landen. Dus het is voor hen een spannend moment. Is een ooievaar gewond? Dan vangen we die op en verzorgen we die. Daarna laten we het dier weer vrij. 

Vliegen de kuikens mee naar het Zuiden? 

Meestal trekken ze mee met de ouders. Ooievaars draaien rondjes. Meestal zonder met hun vleugels te slaan. Ze gebruiken de bewegingen van de lucht om te vliegen. Zo moeten ze minder energie gebruiken. Dus kunnen ze verder vliegen. Zien de kuikens dat? Dan sluiten ze aan. Eind augustus vertrekken ze in groep naar het Zuiden.

Blijven sommige ooievaars nog hier of vertrekken ze allemaal naar het Zuiden?

We hebben een twintigtal ooievaars die niet vertrekken naar het Zuiden. Ze blijven liever hier. De ooievaars verblijven het liefst bij de zebra’s. Daar zien we ze het meest rondhangen. De ooievaars die hier blijven, zijn een beetje ouder. Ze willen de inspanning niet meer doen. Sommige ooievaars hebben hun eerste trek gemist. Hierdoor weten ze niet meer hoe ze zo ver moeten vliegen.

Geven jullie ze eten?

Het zijn wilde dieren. Dus ze zoeken zelf hun voedsel. Ook in België vinden ze genoeg voedsel. Als de winters erg koud zijn, geven we ze wat voeding bij. Zo worden ze sterker en komen ze zeker de winter door. Maar het liefst laten we ze met rust.

Komen dezelfde ooievaars altijd terug van het Zuiden?

Soms zijn er ook nieuwe ooievaars bij. Sommige gaan ook weg van de groep. Dit jaar hebben we 56 nieuwe ooievaars. Ze dragen geen ring. Ze zijn geboren in Europa, maar we weten niet waar. Die vogels komen mee met de trek en landen hier. Dat is goed voor onze groep. Zo groeit die op een natuurlijke manier.

Interview en teksten door Amber Vandeplas