Mammoet met slurf en slagtanden

De olifant uit het verleden

Een mammoet, dat is toch die grote olifant met veel haar? Die vraag kwam onlangs op. Want botten in Brussel brachten het vreemde dier weer in de aandacht.

De mammoet is een olifantachtige. Samen delen beide diersoorten een voorouder. Zelfs mammoeten had je in enkele soorten. De bekendste zijn de mammoet met wolhaar en de mammoet uit de steppes. Onderzoekers kennen hen door botten. Vooral in Azië werden versteende dieren gevonden. Lagen modder en ijs bewaarden hen goed.

Vacht

De steppe-soort leefde al 2,5 miljoen jaar geleden. Hij was wellicht vooral in Oost-Europa en Azië thuis. Want 800.000 jaar geleden groeide daaruit de wolhaar-soort. Die kwam vooral voor in onze streken. Beide soorten vielen op door hun vacht. Ze pasten zich goed aan een nieuw klimaat aan. Ze kregen lange haren tegen de kou. Hun oren werden kleiner. Ze kregen extra lagen vet.

Leven

De mammoeten konden niet zonder hun slurf en slagtanden. Ze gaven het dier een gevaarlijk uitzicht. Toch waren het brave planteneters. De slurf bracht het voedsel naar de muil. Met de slagtanden konden ze goed wroeten in de aarde. Dat was nodig om planten te vinden onder sneeuw en ijs.

Kleinste, laatste

De mammoeten leven niet meer. Wanneer verdwenen de soorten dan? En hoe kwam dat? De dieren verdween natuurlijk niet plots. De kleinste soorten overleefden het langst. Hun einde kwam er een kleine 5.000 jaar geleden.

Bossen

Waarom overleefden mammoeten niet langer? Dat vragen onderzoekers zich af. Want ze gingen wel vele duizenden jaren mee. In die tijd veranderde het leven op aarde. In een ijstijd werd het plots kouder. Wellicht was het einde van de laatste ijstijd de verandering te veel. De grote graslanden maakten plaats voor bossen en andere plaatsen. Daar vonden ze steeds minder voedsel.

Daar is hij weer

Een andere oorzaak is bijna zeker de mens. De mens ontwikkelde zich ook. En hij begon te jagen. Grote dieren waren makkelijke slachtoffers. Zeker in de bossen. Zij waren te traag voor de mens. Veel onderzoekers twijfelen. Is er wel één verklaring?

Komeet

Zo leefden mammoeten in kuddes. Die leefden in heel grote graslanden. Mogelijk konden de mensen hen niet uitroeien. Gewoon omdat er te weinig mensen voor die grote plekken waren. Volgens sommige wetenschappers mogen we een komeet niet vergeten. Dat is een staartster. Die sloeg ruim 12.000 jaar geleden in op aarde. Dat zorgde voor een schok en veel vuur. In een klap veranderde er veel op aarde. Ook voor de mammoeten?

Mammoet uit de metro

De stad Brussel wil een nieuwe metrolijn leggen. Dat vraagt veel geld en werk. Diep graven in de bodem hoort erbij. En dan vind je soms wel iets uit het verleden. Dit keer… een mammoet of drie.

Wetenschappers onderzochten de aarde op ruim acht meter diep. Daar vonden ze verschillende grote botten. Die konden niet van een mens zijn. De botten waren van twee verschillende mammoeten. Wat verder lag een deel van een slagtand… ook van een mammoet.

Onderzoek nodig

Wellicht leefden deze mammoeten in de laatste ijstijd. Dat is zeker 12.000 jaar geleden. Maar de botten kunnen zelfs 120.000 jaar oud zijn. Mogelijk kan verder onderzoek duidelijker zijn. 

IJstijd in Brussel

De laatste ijstijd doet dromen van het verleden. Hoe zag Brussel er toen uit? Denk de stad en haar inwoners weg. Veel bomen en bossen waren er ook toen niet. Er was vooral land met gras en kleine planten. Dat was het voedsel voor grote dieren met veel vacht. Want koud was het echt wel.

Naast elkaar

De olifant en de mammoet zijn verre familie. De dieren deelden vijf miljoen jaar geleden eenzelfde voorouder. Waarin verschillen deze twee reuzen nu?